Gdybyśmy zapytali kilka przypadkowy par, czym właściwie jest udany związek, to prawdopodobnie uzyskalibyśmy wiele różnych odpowiedzi. Dla jednych byłoby to zaufanie w relacji, dla innych wyznacznikiem byłaby długość trwania związku, intymność czy poczucie bliskości. Zatem jak stworzyć udany związek? Czy zatem istnieje jeden sekret trwałej relacji? A może jest ich kilka?
Fundamenty udanego związku
Miłość i związki zaczynają się od zakochania. Niestety nie mamy wpływu na to, kiedy i w kim się zakochamy. To miłość wybiera nas. Co ciekawe, stan zakochanych osób na całym świecie wygląda podobnie, a zakochanie w mózgu wygląda podobnie do stanu odurzenia. Do tego czujemy motyle w brzuchu, jesteśmy rozkojarzeni, nie możemy się skupić, a także dążymy do częstego kontaktu z osobą, którą darzymy uczuciem. Ten stan nie trwa jednak wiecznie – nasz stan zakochania może trwać do 1,5 roku. Czy to już wystarczy, aby powstał mocny fundament udanego związku?
Zaufanie jako podstawa relacji
Zaufanie jest jedną z podstaw bliskich relacji między ludźmi. Nie dotyczy to tylko związków partnerskich, ale także bliższej rodziny czy przyjaciół. Tworząc parę, zależy nam na wzajemnym zaufaniu. To właśnie dzięki niemu budujemy wspólnotę, poczucie bezpieczeństwa i wierzymy, że możemy na siebie nawzajem liczyć.
Wchodząc w relację, wchodzimy z naszymi doświadczeniami i życiowym bagażem. Bywa, że jest w nim doświadczenie bycia oszukanym, zdradzonym czy pominiętym. Jeśli odzywają się w nas bolesne wspomnienia, może być trudno zaufać, że nowo poznana osoba nas nie zawiedzie. Warto przyglądać się sobie i swojemu zaufaniu do ludzi, jeśli jest ono ograniczone, to budowanie go w związku również może być utrudnione.
“Zaufanie w relacji to przekonanie, że można powierzyć drugiej osobie jakiś kawałek siebie, jakąś swoją kruchość. Jeśli zostanie ono nadszarpnięte, pojawia się ból, brak zrozumienia czy niedowierzanie. Czasem oznacza koniec relacji, ale nie zawsze. Nad zaufaniem i bliskością w związku można pracować, nawet jeśli do tej pory para bardzo się raniła.”
Wspólne wartości i cele jako spoiwo relacji
Oprócz zaufania, ważnym spoiwem dla związku będą wspólne cele i wartości. Kiedy zakochujemy się w kimś, kto myśli podobnie jak my, ma podobne poglądy to z pewnością będzie to sprzyjało budowaniu trwałego związku. Jeśli para ma wspólny pomysł na swoją przyszłość czy wspólne zainteresowania, plany i marzenia – to ich realizacja może wzmacniać związek. Warto pamiętać o tym, że szczególnie na początku relacji, pary szukają tylko wspólnych sposobów spędzania czasu, wspólnych przedsięwzięć i marzeń. Z czasem to się jednak zmienia, pojawia się przestrzeń na to, aby być w związku, a jednocześnie samemu się realizować. To ważne, aby w związku była równowaga pomiędzy tym, co “wspólne”, a autonomią każdego z partnerów. Równowaga pomiędzy “ja” a “my”. W pierwszych miesiącach czy latach związku, zdarza się, że partnerzy stawiają potrzeby drugiej osoby przed swoimi. Jest to dość naturalny proces budowania bliskości. Z biegiem czasu, pojawiają się jednak indywidualne potrzeby i warto, aby partnerzy dbali o nie i szanowali je u siebie nawzajem.
Intymność emocjonalna i poczucie bliskości
Intymność w związku to kolejny, ważny jego element. Możliwość podzielenia się swoimi emocjami, swoimi myślami, a także obawami czy marzeniami, daje poczucie bliskości i wspiera budowanie zaufania w relacji. Pary w swojej intymności tworzą czasem swój wspólny język, wspólne żarty, które są zrozumiałe tylko dla nich, zbierają wspólne doświadczenia, przy wspominaniu których tylko im będzie się kręciła łza w oczach.
Kiedy w relacji pojawiają się kłopoty, warto przypomnieć sobie, jaki rodzaj intymności jest w moim związku, jakie są nasze wewnętrzne żarty, na czym polega nasza emocjonalna intymność. Taka “przypominajka” pomaga zatrzymać się na chwilę i zwrócić uwagę nie tylko na to, co trudne w relacji, ale także na to, co było jej fundamentem.
Skuteczna komunikacja w związku
Komunikacja w związkach partnerskich jest tym, nad czym często partnerzy chcą pracować. I to bardzo dobrze, ponieważ bez chęci porozumienia się i próby zrozumienia, łatwo popaść w konflikt, który może wpłynąć na jakość relacji. Jak może wyglądać skuteczna, empatyczna komunikacja?
Empatyczna komunikacja i aktywne słuchanie
Warto zadbać o to, aby słuchać siebie nawzajem – słuchać aktywnie – zaciekawić się tym, co mówi partner czy partnerka. Jeśli bliska osoba opowiada o czymś dla niej trudnym, warto dopytać, czy dobrze ją rozumiemy, sprawdzić, czy czegoś od nas potrzebuje. Aby było to możliwe, potrzebna jest empatia wobec drugiego człowieka, próba zrozumienia jego uczuć i tego, co aktualnie przeżywa i doświadcza.
“Zdarza się, że kiedy nasz partner/partnerka coś nam opowiada, my błądzimy myślami gdzieś indziej. Powtarzamy “mhm” i kiwamy głową, choć nie ma to nic wspólnego z aktywnym słuchaniem. Jeśli tak się dzieje, lepiej powiedzieć o tym partnerowi/partnerce i spróbować znaleźć inny czas na rozmowę. Każdy z nas czasem ma “zajętą głową”. A szczere przyznanie tego – może tylko pomóc w budowaniu zaufania”. – mówi A. Niewęgłowska
Wyrażanie oczekiwań i potrzeb bez osądzania
“Myślałam/myślałem, że się domyślisz” – niech pierwszy rzuci kamieniem ten, komu nigdy te słowa nie przeszły przez myśl czy przez gardło. W bliskich związkach, kiedy się już znamy, pojawiają się różne oczekiwania i potrzeby. Pojawiają się, a nie zawsze zostają wypowiedziane. To z kolei, przekłada się na wzrost napięcia między partnerami oraz konflikty. Warto zatem dbać o to, aby mówić wprost o swoim potrzebach, o swoich oczekiwaniach i jednocześnie wziąć pod uwagę to, że nie wszystkie zostaną spełnione. Wszystkie jednak mogą zostać wypowiedziane, usłyszane, potraktowane poważnie i bez osądzania.
Rozwiązywanie konfliktów i konstruktywne kłótnie
Każda para ma swoją dynamikę kłótni, najczęściej jest ona powtarzalna. Czasem partnerzy kłócą się o to samo, a czasem powody są inne, ale finał konfliktu podobny. Podobnie bywa z “godzeniem się” – najczęściej dłuższe związki mają swój sposób na dogadanie się po kłótni. Bywa jednak, że powtarzalność konfliktów jest tak duża, że pary “utykają”. Nie mogą rozwiązać jakiegoś zagadnienia między sobą lub kłótnia tak bardzo eskaluje, że już nie pamiętają o co tak naprawdę chodziło. Jeśli taki stan jest częsty, to zwykle jest także bardzo męczący – warto wtedy sięgnąć po profesjonalną pomoc i skorzystać z terapii par. W towarzystwie terapeuty można przyjrzeć się dynamice konfliktu i miejscu, którym eskaluje.
Przestrzeń w związku – praca nad sobą i rozwój osobisty
Związek partnerski może być bardzo rozwijający. Partnerzy inspirują się sobą nawzajem, uczą się od siebie. Jednocześnie jeśli dla której z osób związek staje się celem i osią życia, może to powodować uczucia osaczenia. Dlatego warto, będąc w relacji, dbać o siebie, o swoje samopoczucie i poczucie własnej wartości.
Akceptacja samego siebie jako warunek zdrowej relacji
Jeśli sami siebie traktujemy z szacunkiem, akceptujemy siebie, jesteśmy świadomi swoich emocji, to mamy szansą zbudowanie zdrowej relacji. Praca nad sobą czy samoakceptacja będzie bardzo pomocna szczególnie w trudnych momentach np. kiedy w związkach pojawiają konflikty. Znając swoje “automatyczne” reakcje, mamy możliwość ich zmiany, a sama kłótnia może przerodzić się w konstruktywną rozmowę.
Sfera seksualna i intymność fizyczna
Intymność fizyczna, podobnie jak intymność emocjonalna może być ważnym budulcem udanego związku. To część związku, o którą warto dbać i szczerze o niej rozmawiać. Strefa seksualna w związku może być pomocna w budowaniu bliskości i zaufania. Ważne jednak, aby otwarcie mówić o tym, czego potrzebujemy, co nam się podoba, a co nie. Nie warto robić niczego wbrew sobie, bo to może wpłynąć na zniechęcenie i oddalenie się od partnera/partnerki. Bliskość fizyczna to jednak nie tylko seks, to także trzymanie się za ręce czy przytulanie podczas wspólnego oglądania serialu na kanapie. Każda para sama ustala co w intymności fizycznej jest dla niej ważne i jak ta intymność ma wyglądać.
Jak pielęgnować związek na co dzień?
Związek dwojga ludzi to droga. Od silnego zakochania po stabilną relację opartą na miłości i zaufanie. Nie da się jednak jej przejść bez trudności czy choćby najmniejszych kryzysów. Czasem na bliski związek mogą mieć wpływ inne relacje, powiększenie rodziny, wyczerpanie rodzicielskie, problemy w pracy czy ze zdrowiem. Wchodząc w związek, nie jesteśmy w stanie przewidzieć tego co się wydarzy i zaplanować jak się z tym uporamy. To co jednak możemy zrobić, to umówić się ze sobą na otwartość i szczerość, nawet w trudnych momentach. Na to, że postaramy się siebie wspierać, a jeśli nie będzie to możliwe, to poszukamy pomocy.
Jak dbać o związek i wzmacniać więzi
Warto dbać o wzmacnianie więzi na co dzień. Zwykle pary mają swoje rytuały i warto, aby o nich pamiętały. To może być wspólny posiłek, czy poranna kawa, albo spacery. Można także dbać o wspólne wyjścia, randki czy wakacje. Jeśli w związku są dzieci, warto pamiętać, że rodzina, to nie tylko one, że częścią rodziny są także rodzice, a ich związek to ich “pierwsze dziecko”, o które szczególnie muszą dbać. To celebrowanie wspólnych chwil przełoży się na stabilny i szczęśliwy związek, także wtedy, kiedy kolejne dzieci opuszczą gniazdo.
Gdy pojawiają się trudności
Związki, relacje przechodzą różne trudności. Czasem są związane z osobistymi problemami partnerów, a czasem wynikają z zewnętrznych przeszkód np. utrata czy zmiana pracy, śmierć bliskiej osoby. Takie zdarzenia mogą wywołać kryzys w związku. Czy kryzys można przejść bez wsparcia z zewnątrz? Czy da się przetrwać kryzys w bliskiej relacji?
Najlepszą odpowiedzią na to pytanie będzie “to zależy”. To, w jaki sposób przechodzimy przez kryzys w związku zależy nie tylko od kondycji pary, ale także od stanu psychicznego każdego z partnerów. Zdarza się, że problemy, które przygniatają jedną ze stron, dla drugiej mogą wydawać się czymś, z czym można sobie poradzić. Bywa też tak, że jedna z osób w związku jest np. po lub w trakcie własnej terapii i łatwiej jej zrozumieć różne trudności, a druga osoba zupełnie się na czymś “zatrzymuje”.
W takiej sytuacjach warto skorzystać z profesjonalnej pomocy.
Psychoterapia par jako forma wsparcia
Psychoterapia par to spotkania pary z terapeutą, podczas których partnerzy mają szansę opowiedzieć o swoich problemach czy konfliktach. Terapeuta par ma szansę spojrzeć z pewnej perspektywy na konflikty w parze i pomóc partnerom w lepszym rozumieniu siebie nawzajem.
Odbudowa relacji po trudnych doświadczeniach
Czy możliwa jest odbudowa relacji po trudnych doświadczeniach, np. po zdradzie? Jeśli partnerzy przechodzą przez zdradę jednej ze stron, ważne jest, aby skorzystali z pomocy trzeciej osoby np. terapeuty. Zarówno osoba, która została zraniona, jak i ta, która zraniła, przeżywają wiele emocji związanych z tą sytuacją, ale przede wszystkim przechodzą przez kryzys. Tego rodzaju kryzys można jednak zażegnać, a para po zdradzie może mieć udany związek.