Nastoletnia miłość może mieć różne oblicza. Może być krótka i bardzo intensywna, zakończona złamanym sercem. Może również zapoczątkować długi i poważny związek. Jakakolwiek jest nastoletnia miłość, kiedy kończy się zawodem miłosnym, warto pomóc nastolatkowi go przeżyć. Przeczytaj artykuł o tym, jak pomóc nastolatkowi przeżyć zawód miłosny i złamane serce.
Jak zrozumieć zawód miłosny nastolatka?
Kto z nas nigdy nie był zakochany? Motyle w brzuchu, wyczekiwanie na wiadomość od ukochanej osoby. Trudności ze skupieniem się, rozkojarzenie czy przyspieszone bicia serca. To wszystko to tylko niektóre objawy zakochania, które mogą dotyczyć każdego bez względu na wiek czy życiowe doświadczenie. Co ciekawe, uczucie zakochania na całym świecie wygląda podobnie.
Czy tak samo jest ze złamanym sercem? Czy nastolatki odczuwają je bardziej?
Aby zrozumieć co przeżywa nastolatek, na pewno warto zacząć od tego, że kiedy nasze dziecko wchodzi w wiek nastoletni, pragnie być przede wszystkim przyjęte i zaakceptowane. Jako rodzice mamy wielką moc i choć bywa nam czasem trudno, bo nasze dziecko może zacząć wyznawać inne wartości niż my prezentowaliśmy, to pamiętajmy, że ono potrzebuje się wyodrębnić i czasem wybrać inaczej. Jednocześnie, pragnie być w tym wyodrębnieniu zaakceptowanym.
Nastolatek chce, abyśmy zaakceptowali jego wybór przyjaciół czy sympatii. Mimo że możemy mieć inne wyobrażenie na temat osoby, w której zakocha się nasze dziecko. Tym samym chce być zaakceptowany z tym, co przeżywa, kiedy jest zakochany i z tym, co przeżywa, kiedy ma złamane serce.
Jakie emocje towarzyszą pierwszej miłości i rozstaniu?
Zakochany nastolatek może być bardziej empatyczny, może więcej myśleć o innych, może też nie mieć “kontaktu ze światem”, bo czas będzie spędzał na rozmyślaniu o swojej ukochanej osobie lub wyczekiwaniu na kontakt i spotkanie. Nasz syn czy córka mogą też być bardziej rozkojarzeni lub uśmiechać się “bez powodu”, a do tego dbać bardziej o wygląd. Jeśli zauważymy takie zmiany zachowania, to prawie na pewno mamy w domu zakochane dziecko!
Zakochany nastolatek może być bardziej euforyczny, a zdrowy rozsądek odchodzi na boczny tor, dlatego nasze dziecko może nie dostrzegać różnych alarmujących sytuacji, a kiedy będziemy podejmować próbę rozmowy, żadne racjonalne argumenty go nie przekonają.
Może się zdarzyć, że kiedy nasze dziecko się zakocha, będzie interpretować zachowania swojej sympatii w sposób korzystny dla siebie, a tym samym, kiedy dojdzie do rozstania, będzie ogromnie rozczarowane. Jakie emocje towarzyszą rozstaniu? Na pewno może pojawić się uczucie smutku, rozczarowania czy złości. Nastolatek może także obwiniać siebie za rozstanie, zastanawiać się co mógł/mogła zrobić inaczej. Może mieć także poczucie wstydu i myślenie, że coś jest z nim nie tak, skoro został porzucony.
Jakie są typowe objawy złamanego serca u nastolatków?
Najczęstszymi objawami są przygnębienie i smutek. Nastolatek może więcej płakać, nie mieć ochoty na rozmowy czy na ulubione aktywności. Może być też dużo bardziej drażliwy niż wcześniej, a wybuchy emocji mogą przybrać na sile. Jeśli druga połówka naszego dziecka jest z tej samej klasy czy szkoły, nastolatek może przeżywać strach czy wręcz lęk przed spotkaniem z tą osobą po rozstaniu. Może nie chcieć przynajmniej przez kilka dni iść do szkoły. Stres, który towarzyszy dziecku ze złamanym sercem, może być bardzo podobny do tego, co czują dorosłe osoby, kiedy ktoś je odrzuca.
Rozstanie z sympatią nastolatek może przeżywać wręcz jak koniec czy zawalanie całego świata.
W jaki sposób rodzice mogą pomóc w trudnych chwilach?
Najważniejsza jest obecność rodzica i akceptacja emocji, które przeżywa dziecko. Czasem z perspektywy dorosłej, doświadczonej osoby nastoletnia miłość i złamane serce mogą wydawać się błahostkami. Nierzadko rodzice mówię “tego kwiatu jest pół świata” albo “co to są za problemy”. To właśnie takie teksty, powodują, że nastolatkowie czują, że nikt ich nie rozumie, a już na pewno nie rodzice.
Co zatem może zrobić rodzic?
Przede wszystkim zauważyć, że dziecko przeżywa coś trudnego. Można powiedzieć do niego, że widzi się, że coś się z nim dzieje i że chciałoby się mu pomóc. Być może nastolatek na początku nie będzie zainteresowany, ale na pewno zarejestruje, że rodzic go widzi i wyraża chęć pomocy. Czasem nastolatkowie potrzebuję więcej czasu, aby móc opowiedzieć o tym co przeżywają, pozwólmy im na to.
Możemy także skorzystać z konsultacji rodzicielskich – to przestrzeń, w której rodzic ma szansę zrozumieć, co może stać za zachowaniem dziecka, jak adekwatnie reagować i jak budować z nim relację opartą na zaufaniu i otwartości. Konsultacje z psychologiem pomagają spojrzeć na trudności z nowej perspektywy, uczą, jak wspierać dziecko bez oceniania i presji, a jednocześnie pozwalają zadbać o siebie w tej relacji.
To ważne, ponieważ kiedy dziecko przeżywa kryzys, napięcie udziela się całej rodzinie. Rodzic nie musi być specjalistą od emocji nastolatka – może natomiast być osobą, która daje przestrzeń, bezpieczeństwo i cierpliwie towarzyszy. W tym sensie, troska o siebie jako rodzica – własne emocje, frustracje i poczucie bezradności – staje się również troską o dziecko.
Jak wspierać dziecko w przeżywaniu emocji?
Oprócz obecności obok swojego dziecka, rodzic może uznać problem swojego dziecka za ważny i wykazać zrozumienie. Warto także uprawomocnić uczucia dziecka, może powiedzieć np. “rozumiem, że jest ci teraz trudno”, “wyobrażam sobie, że czujesz się rozczarowany” “masz prawo tak się czuć”.
To tylko niektóre słowa, która można wypowiedzieć i które nie muszą zadziałać jak “magiczna różdżka”, ale dadzą sygnał dziecku, że to przeżywa jest w porządku, jest uznane, a sam nastolatek jest przyjęty przez swojego rodzica.
Starajmy się nie zasypywać dziecka “złotymi radami”, które być może wynikają z dużego doświadczenia, ale z perspektywy młodej osoby mogą one nie być mile widziane, a poza tym osoba, która je otrzymuje, nie zawsze jest gotowa z nich skorzystać. Ważniejsze jest pytanie, czego ona potrzebuje. Być może chce nam tylko o czymś opowiedzieć, a może potrzebuje naszej obecności.
Jeśli dziecko będzie gotowe do tego, aby posłuchać, możemy podzielić się z nim naszym doświadczeniem związanym z pierwszą miłością czy rozstaniem, ale zanim to zrobimy, zapytajmy czy nasz nastolek chce tego posłuchać.
Czy warto rozmawiać o uczuciach z nastolatkiem?
Uczucia są bardzo ważne w naszym życiu i jeśli będziemy je dobrze identyfikować, mogą być dla nas cenną informacją. Np. kiedy się złoszczę, to może jest tak, że ktoś przekracza moje granice, a kiedy się smucę to może dlatego, że doświadczam rozczarowania.
Warto rozmawiać o uczuciach, ale nie róbmy z tego centrum naszych rozmów. Nie musimy przy każdym spotkaniu przy stole pytać się nawzajem “jak się czujesz?”. Ważniejsze jest to, abyśmy reagowali na to, co dzieje się naszymi dziećmi. Możemy zauważyć, kiedy coś opowiadają, że są dumne albo zapytać czy to właśnie czują i też posłuchać, co one mają do powiedzenia. Sami też możemy mówić o tym, jak się czujemy. Najważniejsza jednak w relacji rodzic-dziecko jest jednak autentyczność. – mówi Alicja Niewęgłowska, psychoterapeutka
Kiedy warto skonsultować się z psychologiem lub specjalistą?
Kiedy nasze dziecko przeżywa swoje rozstanie, a jego nastrój jest gorszy, mimo że minęło już kilka tygodni, a do tego niewiele go cieszy lub nie chce chodzić do szkoły, warto porozmawiać z dzieckiem o naszych obserwacjach. Możemy powiedzieć o tym, co zauważyliśmy i że naszym zdaniem warto byłoby skorzystać z profesjonalnej pomocy psychologicznej. Starajmy się przede wszystkim zapytać dziecko, co ono na to, czy chciałoby z takiej pomocy skorzystać, a jeśli nie – to dlaczego. Możemy wspólnie z nastolatkiem poszukać specjalisty. Jednocześnie, jeśli sytuacja wygląda na zagrożenie życia lub zdrowia np. nastolatek ma objawy depresji lub się samookalecza, komunikuje myśli rezygnacyjne czy samobójcze – decyzję muszą podjąć rodzice i wziąć odpowiedzialność za zdrowie dziecka.
Jak psychologowie pomagają młodym ludziom w trudnych relacjach?
Pomoc psychologiczna czy psychoterapia często pomaga uporać się z trudnymi emocjami, jest także wsparciem w leczeniu depresji. Co więcej, może pomóc dziecku w budowaniu kontaktu ze sobą, budowaniu swojego poczucia własnej wartości, odnalezieniu swoich zasobów i wesprzeć nastolatka w relacjach rówieśniczych. Czasem jest tak, że dziecko chętniej rozmawia z kimś z zewnątrz, z kimś, kto poszerza mu perspektywę i zwyczajnie nie jest rodzicem, choć to wcale nie musi oznaczać, że jest coś nie tak w ich relacji.
Jak rozmawiać z nastolatkiem o pierwszej miłości?
Najważniejsze w rozmowie z nastolatkiem jest zadanie sobie pytania, z jaką intencją rozmawiam? Czy jestem zaciekawiony/a jego światem, czy zadaję pytania, bo się martwię i potrzebuję mieć jakąś kontrolę. Z nastoletnim dzieckiem można rozmawiać o wszystkim, pod warunkiem, że sami rodzice wiedzą, z jakim nastawieniem wchodzą w relację. Możemy zapytać dziecko, co u niego słychać lub jak mu się układa w jego relacji. A jeśli opowie nam o swojej miłości, pamiętajmy, że to jest bardzo intymna sprawa dla naszego dziecka i pozwólmy na to, aby to ono zdecydowało, co chce nam powiedzieć. Możemy też zapytać, czy dziecko chce porozmawiać o tym, jak było z nami, kiedy pierwszy raz się zakochaliśmy. Pytajmy, czekajmy na odpowiedź i uszanujmy ją, nawet jeśli jest daleka od naszych oczekiwań.
Jak uszanować wybory nastolatka w miłości?
Czy jeśli wybór sympatii naszego dziecka nam nie odpowiada, to czy ta miłość musi być podobna do historii Romea i Julii? Kiedy pojawi się myśl, że ten chłopak czy ta dziewczyna nie jest odpowiednia dla mojego dziecka, zapytajmy najpierw siebie “ok… o co mi chodzi?” . Może wcale nie chodzi o tę osobę. Wtedy warto porozmawiać z innym dorosłym i z nim podzielić się swoimi obawami.
“Zawsze zachęcam rodziców do tego, aby przypomnieli sobie siebie w wieku nastoletnim i czas, kiedy sami byli zakochani. Mogą sobie przypomnieć, jak się wtedy czuli, czego potrzebowali i czy chcieli z kimś rozmawiać. Jak reagowali ich rodzice i jak oni czuli się z ich reakcją? Odpowiedzi na te pytania naprawdę mogą być podpowiedzią dla nas jako rodziców nastolatka.” – mówi Alicja Niewęgłowska, psychoterapeutka
Jakie są najczęstsze błędy rodziców w radzeniu sobie z emocjami nastolatków?
Nastolatki nie lubią, kiedy mówi się do nich z pozycji ‘wszystko wiedzących”. Przez pierwsze 10-12 lat życia rodzice są dla dziecka najważniejszym autorytetem, ale kiedy dziecko wchodzi w wiek nastoletni zaczyna weryfikować wartości, w których dorastało. To naturalny i ważny proces, po to, aby nastolatek mógł się wyodrębnić i stać się dorosły. To nie oznacza jednak, że nie potrzebuje rodziców. Nadal są dla niego ważnym i potrzebnym autorytetem, ale ich rola się zmienia. Warto o tym pamiętać i zamiast mówić dziecku “jak działa świat”, zainteresować się jego doświadczeniami.
Jak nie bagatelizować problemów emocjonalnych nastolatka?
Relacja rodzic – nastolatek i jego pierwsze miłości, nie musi być burzliwa i pełna niepokojów. Mogą towarzyszyć jej różne emocje, zarówno te przyjemne, jak i te z którymi nam trudniej. Ważne jest, aby rodzice byli obecni w życiu dziecka i dawali znać, że są i w razie czego pomogą.
